Thursday, June 21, 2018

අයාලේ ගිය සිතක සටහන්.


අයාලේ ගිය සිතක සටහන් යනු නැසීගිය තිස්ස අබේසේකර සුරීන් විසින් රචනා කර පළකරන ලද විශිෂ්ට ග්‍රන්ථයකැයි කටපුරා කිවහැක්කේ එය ඔහුගේ දැනුම, අත්දැකීම් සහ ඇසු පිරූ තැන් නොඅඩුව උපයෝගී කරගෙන රචිත ග්‍රන්ථයක් හෙයිනි.  මේ පොතේ ඇති අප නොදත් සමහර විස්තර කියවන්නට ලැබීමම සතුටකි.  මෙම පොතේ එන එක් පරිච්ඡේදයක් අප අද රස විඳිමු.

                                                        ගයන ගැයුම් නටන නැටුම් 

සිංහල ගීතයේ ප්‍රකට වූ කිසියම් පන්ති භේදයක් ගැන කතා කරන්නට පටන් ගත් මට ඒ මතය තවමත් හොඳින් පැහැදිලි කර ගැනීමට බැරිවුණේ, බොහෝ දේ ගැන කතා කරන්නට ගිය නිසාය.  එහෙත් මේ ලිපිමාලාව ඔස්සේ මා විසින් කියන ලද බොහෝ කරුණු අවසාන වශයෙන් මගේ මතය මුල් කොට ගෙන කළ හැකි සංවාදයක් සඳහා හොඳ පරිස්ථිතියක් සාදා ගැනීමට ඉවහල් වේ යැයි සිතමි.

මොහිදීන් බෙග් අතිශ්‍රේෂ්ඨ කටහඬක් තිබු ගායකයෙකි.  සී.ටී.ප්‍රනාන්දුට ද ඒ හා සමාන දුර්ලභ ගණයේ කටහඬක් තිබුණේය.  එහෙත් සිංහල ගීතය වටකොට ගොඩනැගී තිබුණු විචාර ස්ථාවරය, සී.ටී.ප්‍රනාන්දු ව බැහැර කළේය.  දිවංගත සුනිල් සාන්තයන් මා සමග කියූ දෙයක් මෙහිදී ගෙනහැර දැක්විය යුතු යැයි මට සිතේ.  1973 වර්ෂයේ දී රිජ්වේ තිලකරත්නයන් ශ්‍රී ලංකා ගුවන් විදුලි සංස්ථාවේ සභාපති ව සිටිද්දී අප රට සිටි සියලුම ගායක ගායිකාවන් සඳහා කටහඬ පරීක්ෂණයක් පැවැත්වුයේ ඔවුන් ශ්‍රේණිගත කිරීම සඳහාය.  ඒ පරීක්ෂණ මඩුල්ල තිදෙනෙකු ගෙන් සමන්විත විය.  ඒ එච්. ඩබ්. රූපසිංහ, සුනිල් සාන්ත හා අමරදේව නම් වූ තිදෙනායි.

පරීක්ෂණයේ දී එයට පෙනී සිටි මුල් කිහිප දෙනා අතුරින් විශිෂ්ට ශ්‍රේණියට පත්වූ අය අතර මොහිදීන් බෙග් විය.  ඒ පිලිබඳ විනිශ්චය මඩුල්ලේ සාමාජිකයින් අතර මතභේදයක් නොවීය.  සී.ටී. ප්‍රනාන්දු ගේ වාරය පැමිණියේය.  නියමිත ගායනා විධි හා ප්‍රකාරයන් ඉදිරිපත් කළ සී.ටී.සමුගෙන ගිය පසු, සුනිල් සාන්තයන් තමන්ගේ විනිශ්චය කිසිදු පැකිළීමකින් තොරව නියමිත ආකෘති පත්‍රයේ සඳහන් කළේය.  එනම් සී.ටී. ප්‍රනාන්දු විශිෂ්ට ශ්‍රේණියේ ගායකයකු ලෙස වර්ග කළ යුතු බවයි.  එහෙත් පරීක්ෂණ මණ්ඩලයේ අනෙක් දෙදෙනාගේම අදහස වුයේ සී.ටී.ප්‍රනාන්දු පෙරදිග සංගීතයේ තානාලංකාර ගැයීම අතින් දුර්වල බවය.  එහෙත් තමාගේ තර්කය වුයේ, කටහඬක ගායන ශක්තිය තීරණය කිරීමේදී ඒ ගායකයාට හුරුපුරුදු ගායන සම්ප්‍රදාය අනුව කරන ලද ගායනය, ඒ අනුව වර්ග කළ යුතු බව සුනිල් සාන්ත පැවසීය.  ' අපගේ කාර්යභාරය සම්ප්‍රදායන් පිලිබඳ ප්‍රශ්නයක් නොවේ.  ගායන හැකියාවන් පිලිබඳ ප්‍රශ්නයක්.  සංගීතය නිල වශයෙන් කිසි යම් සම්ප්‍රදායකට සීමා කරන්න බැහැ.  ඒක අසාධාරණයි.'  සුනිල් සාන්තයන් සිය සුපුරුදු දැඩි විලාසයෙන් මා සමග කියූ හැටි මට සිහිපත් වෙයි.  එදා සී.ටී.ප්‍රනාන්දු විශිෂ්ට ශ්‍රේණියට පත් නොවීය.

මේ තීරණය ගැන එදා විනිශ්චය මඬුල්ලේ සිටි එච්.ඩබ්. රූපසිංහයන්ට හෝ අමරදේවයන්ට මම දොස් නොපවරමි.  ඔවුන් එදා කළේ සම්මතයට අනුකුල වීම පමණි.  තව ද බටහිර ගායන වේදය පිලිබඳ පැහැදිලි වූද නිශ්චිත වූද ශිල්ප ඥානයකින් තොරව ඒ කටයුත්ත කිරීමෙන් ඇතිවන්නාවූ පුර්වාදර්ශය නරකට හිටින්නට බැරි නැත.  බටහිර ගායන වේදය පිලිබඳ සුනිල් සාන්තයන් තුළ ද වුයේ ශ්‍රැති මාත්‍රයෙන් ලබා ගත් අනුමාන දැණුමක් පමණි.  කළ යුතුව තිබුණේ අපරදිග සංගීතය පිලිබඳ ව විශාරද දැනුමක් ඇති පුද්ගලයකු ඒ විනිශ්චය මණ්ඩලයට පත් කිරීමය.  සිංහල සංගීතයේ ඉන්දියානු මුහුණුවරට පිටු පෑ රීතියක් වී නම් එය නියෝජනය කිරීම සඳහා සුනිල් සාන්තයන් පමණක් සෑහේ යැයි ඒ විනිශ්චය මණ්ඩලය පත්කළ රිජ්වේ තිලකරත්නයන් සිතන්නට ඇත.  සුනිල් සාන්තයන් අපරදිග සංගීතයෙන් යම් පමණකට ආභාසයක් ලැබූවකු බැව් මම දනිමි.  ඔහු ඉතා ශූර ලෙස පියානෝව වාදනය කළේය.  සංඝාත ගායනයන් සමහර අවස්ථාවලදී තම ගීත සඳහා උපයෝගී කොට ගත්තේය.  'රැල්ල නැඟෙන්නේ' එයට නිදසුනකි.  එහෙත් සමස්තයක් වශයෙන් ගත්කල සුනිල් සාන්තයන් පෙරදිග සංගීතයේ රාගධාරී ව්‍යුහයෙන් බැහැර වුවෙක් නොවේ.  ඉන්දියානු සංගීතයෙන් වෙනස්වූ කිසි යම් අපූර්ව ප්‍රකාරයක් ඔහුගේ ගීවලට ඇතුළු වුයේ එහි ස්වර රචනයන් සිංහල භාෂා ව්‍යවහාරයේ ශබ්ද ධර්මයන්, විරිත් හා රිද්මයන් අකුරටම අනුගමනය කිරීමේ හේතුවෙනි.

1972-73 වසර වන විට, සිංහල සංගීතයට යළිත් වරක් බටහිර සංගීතයේ බලපෑම තදින් ඇතිවන්නට වී තිබුණි.  එය ඇරඹුණේ නවසිය හැටේ දශකයේ අග භාගයේදී ඇතිවූ කණ්ඩායම් ගීත රැල්ලත් සමගිනි.  මේ ගායනා විලාසය එකල තදබල විවේචනයට ලක්වුවද එය සම්පූර්ණයෙන්ම පිටු දැකීමට ගුවන් විදුලි සංස්ථාවට නොහැකි විය.  එයට හේතුව පුද්ගලයන් දෙදෙනෙකි.  එක් කෙනෙකු වුයේ එවකට ගුවන් විදුලි සංස්ථාවේ සභාපති ධුරය ඉසිලු නෙවිල් ජයවීරයන් ය.  හෙතෙම ඇසු පිරූ තැන් ඇති බුද්ධිමතෙකු හා නිදහස් ප්‍රකාශනය පිලිබඳ බෙහෙවින් අගය කළා වූද, සංගීතය පිලිබඳ හොඳින් වගා කරනු ලැබූ රුචිකත්වයක් ඇත්තකු ද විය.  රතන්ජන්කර් පරීක්ෂණයෙන් පසු ගුවන් විදුලිය තුළ ස්ථාපිතව තිබු සංවෘත සංගීත ප්‍රතිපත්තිය නෙවිල් ජයවීරයනට අරුචි විය.  සංගීතය නිදහසේ වැඩෙන්නට ඉඩ දිය යුතුය යන්න තරයේ ඇදහු හෙතෙම සිංහල සංගීතය වටා අතුරා තිබු බොහෝ තහංචි ඉවත් කරන්නට විය.  හෙතෙම සී.ටී. ප්‍රනාන්දු ගේ කටහඬට හා ඔහුගේ ගීවලට බෙහෙවින් ඇලුම් කළේය.  බොහෝ කලකට පසු සී.ටී. ප්‍රනාන්දු ගායකයකු ලෙස යළිත් ව්‍යාප්ත වන්නට වුයේ මේ කාලයේදීය.  'වනබඹරු' ගීතය ඈත ගම් දනව්වල පමණක් නොව, කොළඹ සුපිරි හෝටල්වලින් පවා එකසේ ඇසෙන්නට විය.  ඒ ගීය අසා සී.ටී. ගේ කටහඬට ඇලුම් කළ මැඩම් ඩෙල්ගාඩෝ, නම් වූ යුරෝපීය ඔපෙරා ගායිකාවක්, ඔහුට ලන්ඩනයට ආරාධනා කොට ප්‍රසංගයක් පැවැත්වීය.  ලන්ඩනයේ හෝ වෙනත් බටහිර නුවරක පවත්වනු ලැබූ මුල්ම ප්‍රසිද්ධ සිංහල ගී ප්‍රසංගය මෙයයි.

නවසිය හැට ගණන්වල දී ජනප්‍රිය සිංහල සංගීතයට පිවිසෙන්නට වූ බටහිර ලක්ෂණවලට තම අනුග්‍රහය දැක්වූ අනෙක් පුද්ගලයා දේවාර් සුර්යසේනයන් ය.  ලොව පුරා ව්‍යාප්ත වීගෙන යන්නාවූ බටහිර සංගීත ශිල්ප ක්‍රම හොඳින් හදාරා භාවිතා නොකොට අපට ඉදිරියට යා නොහැකි බව එදවස මේ පිළිබඳව ඔහුගෙන් විමසු විට දේවාර් සුර්යසේනයෝ පැවසුහ.  එකල නෙවිල් ජයවීරයන් මා දැන හැඳින සිටියේ නැත.  ඊට කලෙකට පසු 1986 වසරේ දී මා සුනිල් සාන්තයන් පිලිබඳ ඩේලි නිව්ස් පුවත්පතට ලියු කොටස් හතරකින් යුත් ලිපියක් ගැන ප්‍රශංසාත්මක ලිපියක් නෙවිල් ජයවීරයන් මා වෙත එවුයේ ස්වීඩනයේ සිටය.  එවකට හෙතෙම ස්වීඩනයේ ලංකා තානාපති ලෙස සේවයේ යෙදී සිටියේය.  නවසිය පනස් වන දශකයේ සිට හැටේ දශකය දක්වා වූ කාලය තුළ ලංකා ගුවන් විදුලි සංස්ථාව අනුගමනය කළ ප්‍රතිගාමී සංවෘත සංගීත ප්‍රතිපත්තිය පිළිබඳව කෙටි විග්‍රහයක් කළ ඔහු, තමන් විසින් කරන ලද වෙනස්කම් හා විවෘත කිරීම් තවත් විධිමත් ලෙස ඉදිරියට ගෙන යෑම සඳහා රිජ්වේ තිලකරත්නයන් කළ සේවය තමා අගය කරන බවත්, එහිදී ඒ ව්‍යායාමයට අතහිත දුන්නා වූ කෙනෙකු ලෙස මා ගැන අසා ඇති බවත් ඒ ලිපියේ සඳහන් කොට තිබුණි.  එහෙත් ඒ ලිපියේ මා වැදගත් කොට සලකන කොටස මේ ය.

'රිජ්වේ තිලකරත්නට ඔය වැඩේ කරද්දී මට වැඩිය වාසියක් තියෙනවා.  ඔහු සිංහල උගතෙක්, සිංහල සාහිත්‍යය හා කලාව ගැන ඔහු මට වඩා හොඳින් දන්නවා.  ඔහු ඉගෙන ගෙන තියෙන්නේ නාලන්දා විද්‍යාලයේය.  මම ශාන්ත පීතර විද්‍යාලයේ ඉගෙනගත් කතෝලිකයෙක්.  මම වැඩියෙන් කතා කරන්නේ ඉංග්‍රීසියෙන්.  සිංහල සංගීතය පිලිබඳ මා දැරූ අදහස් තුප්පහියකු ගේ කියලයි මා විවේචනය කළ වුන් හැඳින්වුයේ.'

සිංහල සංගීතය පිලිබඳ අප රට ඇති භින්න රුචිකත්වය බොහෝ විට සමාජ ස්ථරයන් පදනම් කොටගෙන ඇති වුවක් ය යන්න මා සිතන්නට පටන් ගත්තේ එතැන් සිටය.

ටවර්හෝල් නාට්‍යයෙන් පසු අප රට නාගරික හා උපනාගරික, පහළ මධ්‍යම හා කම්කරු පන්තිය විනෝදය සඳහා ගියේ හින්දි, දෙමළ හා සිංහල චිත්‍රපට බලන්නටය.  ඉන්දියානු ජනප්‍රිය චිත්‍රපට සංගීතය ආශ්‍රිත ව සකස් වූ ගීවලට ඔවුන්ගේ දෙසවන් හුරු විය.  සමරකෝන් ගෙන් පටන් ගෙන,සුනිල් සාන්තයන් ඔස්සේ සී.ටී. ප්‍රනාන්දු දක්වා ඇදී ආ ගී ආර චිත්‍රපටයට නුසුදුසුය යන මිථ්‍යාව ද පතුරුවනු ලැබුයේ, ටවර්හෝල් යුගයේ දීත් ඉන් පසුව සිංහල චිත්‍රපටවලටත් සංගීතය සැපයු ඉන්දියානු සංගීතකරුවන් හා ඔවුන්ගෙන් ශිල්ප හැදෑරු ශ්‍රී ලාංකීය ගෝලබාලයනුත් විසිනි.

මෙහි වෙනසක් සිදු වුයේ 'රේඛාව' චිත්‍රපටයේ දී ය.  එහෙත් එහිදී ද සුනිල් සාන්තයන් ගේ ගී තනු තිලකසිරි ප්‍රනාන්දු ගැයූ එක් ගීයක් හැර ගායනා කරනු ලැබුයේ ඉන්දියානු චිත්‍රපට පසුබිම් ගායකයන්ව අනුකරණය කිරීමට උත්සාහ කළ අය විසිනි.  'සංදේශය' චිත්‍රපටයේ දී එය ඊටත් වඩා සාහසික අන්දමින් සිදු විය.  එහි මුත්තුසාමි ගේ සංගීතය පවා, සුනිල් සාන්තයන්ගේ ගීතාකෘතියට බෙහෙවින් අනුචිත නාද සංයෝජනයක් විය.

ලෙස්ටර් ව මුණ ගැහුණු මුල් කාලයේ දී ම මේ ගැන මම ඔහු සමග කතා කළෙමි.  ඔහු දුන් පිළිතුරේ සමුදාර්ථය මෙසේ දක්වන්නට කැමැත්තෙමි.  එංගලන්තයේ බොහෝ කලක් ජීවත් වූ ඔහු දිනක් ලන්ඩනයේ විග්මෝර් ශාලාවේ දී පවත්වන්නට යෙදුණු සංගීත ප්‍රසංගයක දී හියුබත් රාජපක්ෂ විසින් සුනිල් සාන්තයන් ගේ 'ඕලු පිපීලා' ගීය ගයනු අසා සිටියේය.  තම ගම රට ගැන ඉමහත් සාංකාවක් ඒ ගීය අසද්දී තමා තුළ ඇති වූ බවත්, ඊට නොබෝ කලකට පසු පෙරළා ගම රට බලා ඒමට සිත් වූ එක් හේතුවක් ඒ ගීය අසද්දී තම සිත තුළ ඇති වූ සාංකාව බවත් ඔහු කීවේය.

'මම දැනගෙන හිටිය එකම සිංහල සංගීතකරුවා සුනිල් සාන්තයි.  ඉතින් 'රේඛාව' චිත්‍රපටයට ඔහු ව සම්බන්ධ කර ගන්න ගිය මුල්ම වතාවේ දී ඔහු කෙළින්ම බැහැ කිවුවා.සිංහල සංගීතය විනාශ කරලා දැම්මෙ ඔය චිත්‍රපටවලින් වපුරපු ගීත කියලයි ඔහු කිවුවේ.  පස්සේ මර්සලීන් ජයකොඩි පියතුමාගේ කීමට ඔහු එකඟ වුණා.  නමුත් ඔහු බාර ගත්තේ ගී තනු නිර්මාණය පමණයි.  වාද්‍ය සංයෝජනයට බී.ඇස්. පෙරේරා ව යෝජනා කළා.සිංහල ගායක ගායිකාවන් ගැන මම මුකුත් දැන ගෙන සිටියේ නැහැ.  පසුබිම් ගායක ගායිකාවන් ව නිර්දේශ කළේ බී. ඇස්. පෙරේරා.'

'සංදේශය' චිත්‍රපටය සඳහා ද සුනිල් සාන්තයන් ලවා ගීත නිර්මාණය කර ගැනීමට නිෂ්පාදක කේ. ගුණරත්නම් එකඟ වුවද, සංගීත සංයෝජනය සඳහා මුත්තුසාමි ගත යුතු යැයි ඔහු තරයේ කියා සිටියේය.

' ඒ කටහඬවල් හා ඒ වාද්‍ය සංයෝජනයට මමත් කැමති නැහැ.  එහෙත් 'සංදේශය' ගීත, අසීමිතව ජනප්‍රිය වුණා.  ඊට හේතුව මොහිදීන් බෙග්, ජෝතිපාල, ලතා වල්පොල ආදීන් ඒවා ගායනා කිරීමත්, මුත්තුසාමි ගේ සංගීතයත් ය කියලා මම හිතනවා.  තිස්ස කියන ඔය සී.ටී. ප්‍රනාන්දු වැනි අය ගේ කටහඬවල්වලට කැමති නැහැ, පොදු සිනමා ලෝලයන්.'  ලෙස්ටර් කළ ඒ ප්‍රකාශය තුළ අප රට පොදුජන ප්‍රේක්ෂක ශ්‍රාවක රුචිය පිලිබඳ හොඳ අවබෝධයක් ඇතැයි මට සිතේ.

එහෙත් ඊට බොහෝ කලෙකට පසු 'දෙලොවක් අතර' චිත්‍රපටය සඳහා රාත්‍රී සමාජ ශාලාවකට උචිත ගීයක් අවශ්‍ය වූ විට, එය ගායනා කිරීමට එවකට ජනප්‍රිය ව සිටි කිසිදු ගායකයකු ගේ හඬක් වත් සුදුසු නැතැයි ඔහු කියා සිටියේය.  එවැනි තැනකට රැස් වන පිරිස ගැන හිතන කොට ඔවුන් ඒ එක කටහඬකට වත් කැමති වන වර්ගයේ උදවිය වෙන්නට බැරි බව ඔහු ප්‍රකාශ කළේය.  ' චාරුලතා' චිත්‍රපටයේ සුමිත්‍ර චැටර්ජි පියානෝවක් වාදනය කරමින් ගයන ගීයේ පසුබිම් හඬ වගේ හඬක් මට ඕන' - ඔහු කීවේය.  ඒ ගීය ගායනා කළේ කිෂෝර් කුමාර් ය.  ඔහු බටහිර ඌරුව සහිත ගීත කදිමට ගායනා කළ හින්දි ගායකයකු විය.

'ඔහුට හොඳ මධ්‍යම පාන්තික කටහඬක් තියෙනවා' ලෙස්ටර් ප්‍රකාශ කර සිටියා මට මතකය.  මේ කටයුත්ත සඳහා නිර්දේශ කළ හැකි ගායකයකු සොයන්නට වූ මට විජය කොරයා විසින් නෙවිල් ප්‍රනාන්දු ප්‍රමුඛව 'ලොස් කැබලෙරෝස්' ගායක කණ්ඩායම විසින් පටිගත කළ ගීයක් අසන්නට සැලැස්වීය.  ඔවුන් ගායනා කර තිබුණේ සී.ටී. ප්‍රනාන්දු ගේ ගීයකි.  නෙවිල් ප්‍රනාන්දුට වුයේ ඉතා දුර්ලභ ගණයේ අතිශයින් සියුම් ලෙස ස්වර නිරුපණය කළ හැකි කටහඬකි.  බටහිර සංගීතයේ මාත්තුව තිබුණ ද ඔහුගේ සිංහල උච්චාරණය ද ඉතා නිවැරදි විය.

ඒ කටහඬ ඇසු සැණින් ලෙස්ටර් එය පිළිගත්තේය.

' ගයන ගැයුම් - නටන නැටුම් ' ගීය සඳහා නෙවිල් ප්‍රනාන්දු ප්‍රමුඛ - ලොස් කැබලෙරෝස්' ගායක කණ්ඩායම එක් වුයේ එලෙසය.

( අයාලේ ගිය සිතක සටහන්, තිස්ස අබේසේකර. 2007. ප්‍රකාශනය: සරසවි ප්‍රකාශකයෝ)

7 comments:

  1. බොහොම ස්තූතියි මේ සටහනට!!

    ReplyDelete
  2. බොහෝදේ උගතෙක්.උගත්දේ නිර්ලෝභීව බෙදු අයෙක්.
    ඩග්ලස් බි.රණසිංහයන් සමග කෝට්ටේ පුරාණය හෙව්ව හැටි එහෙම අපුරුයි.

    ReplyDelete
  3. මෙලෝම රහක් නැති ලිපියක්. පට්ටම බෝරිං.

    ReplyDelete
  4. වෙඬරුවේ උපාලිගේ ඇට දෙක, උගේ අම්මගේ රෙද්ද. හිට්ලර් පුකේ ඇරියයි කියනවනි උපාලිට. දත් ලොඹු වෙඬරුවේ උපාලිට හෙන හත පාර්ථනා කරමු.

    ReplyDelete
  5. "අයාලේ ගිය සිතක සටහන්" අතටත් අරගෙන පැත්තකින් තියා ආපු පොතක්.අපරාදේ.ආයෙමත් වතාවක් හම්බ උනොත් ගන්න ඕනේ.

    ReplyDelete